Er zijn grofweg twee vormen van ontstekingen: de klassieke acute, die we allemaal kennen als gevolg van een virus of verwonding, en de laaggradige ontsteking, ook wel sluimerende ontsteking genoemd.
Wat is een ontsteking?
Een ontsteking is de reactie van het lichaam op een beschadiging of een indringer. Het lichaam stuurt dan bijvoorbeeld extra bloed met afweerstoffen en afweercellen naar het getroffen gebied om de infectie terug te dringen. Hierdoor treden bijvoorbeeld roodheid, hitte, zwelling, pijn en functieverlies op en wordt de infectie teruggedrongen.
Een acute ontsteking is geen probleem; het lichaam is zichzelf aan het helen. Een laaggradige, sluimerende ontsteking is echter niet helend voor ons lichaam maar juist destructief. Uiteindelijk leiden laaggradige ontstekingen tot beschadigingen van cellen en weefsels en tot een uitgeput immuunsysteem, wat kan leiden tot een auto-immuunziekte, waarbij het lichaam zichzelf aanvalt.
Wat is een laaggradige ontsteking?
In principe heeft het immuunsysteem dus tal van mogelijkheden om ontstekingen de baas te worden, maar helaas lukt dat niet bij het gros van de laaggradige ontstekingsreacties. De laaggradige ontstekingen zijn vaak moeilijk aan te tonen, ook in bloedonderzoek zie je vaak niet dat er sprake is van een laaggradige ontsteking en zoals de naam al doet vermoeden zien we geen koorts ontstaan bij dit type sluimerende ontstekingen.
Waarom kan ik dit niet meten in mijn bloed?
Na het ontstaan van een ontsteking in het lichaam wordt door de lever CRP (C-reactive protein) aangemaakt en verspreidt in de bloedbaan. Het CRP niveau in je bloed stijgt flink als reactie op een ontsteking. Door middel van een meting kun je dus een acute ontsteking aantonen, of juist uitsluiten. Bij laaggradige ontstekingen worden een lange periode erg kleine hoeveelheden CRP aangemaakt.
Dit niveau is zo laag dat het niet op dezelfde manier gemeten kan worden als bij een acute ontsteking.
De gevolgen van deze laaggradige ontstekingen worden daardoor vaak over het hoofd gezien, terwijl ze bij nagenoeg alle chronische klachten en ziektebeelden een rol spelen. Recent onderzoek wijst uit dat er in 95% van alle ziekten een verband bestaat met de aanwezigheid van laaggradige ontstekingen.
Steeds meer mensen leven, zonder zich daar bewust van te zijn, met sluimerende ontstekingen. Deze spelen vaak een belangrijke rol bij ziekten en aandoeningen zoals:
· Hart- en vaatziekten/atherosclerose
· Hoge bloeddruk
· Botontkalking
· Lipoedeem
· Hormonale klachten, waaronder teveel stresshormonen
· Insulineresistentie en diabetes type 2
· Metabool syndroom
· Reumatische aandoeningen
· Fibromyalgie
· Artrose (volgens de nieuwste inzichten geen kwestie van slijtage, maar van ontstekingen)
· Huidklachten, zoals psoriasis en eczeem
· Maag-Darm-Leverziekten
· COPD
· Depressie
· Neurodegeneratieve ziekten
· Migraine
· Obesitas
· Slaapproblemen
· Chronische vermoeidheid
· Onbegrepen pijnklachten
Laaggradige ontsteking en lipoedeem
Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt de laatste jaren heel duidelijk dat er sprake is van laaggradige ontstekingen bij lipoedeem. Er zijn meer afval-etende cellen (macrofagen) aanwezig en er zijn aanzienlijk hogere concentraties eiwitten (adipokines) aanwezig. Beide duiden op de aanwezigheid van laaggradige, sluimerende ontstekingen en als gevolg daarvan een tekort aan zuurstof in de weefsels (hypoxie).
De lichamelijke gevolgen van laaggradige ontstekingen
Spiegels van hormonen kunnen ontregeld raken doordat het lichaam in een staat van permanente stress verkeert. Hierdoor kan het zo zijn dat er te hoge waarden van het stresshormoon cortisol worden aangemaakt. Op dezelfde wijze kan ook de schildklier afwijken in concentraties. Naast de schildklierhormonen en het stresshormoon, kunnen allerlei ontstekingsfactoren verhoogd zijn. Dit zijn stoffen die het lichaam aanmaakt om infecties ter verwijderen. Bij laaggradige ontstekingen zijn deze vaak permanent verhoogd, waardoor de effecten schadelijk zijn voor je cellen en weefsels. Maar dan in zo’n lichte mate, dat dit lastig vast te stellen is.
De gemiddelde levensverwachting zonder chronische aandoening is 46 jaar voor mannen en 41 jaar voor vrouwen. Dat betekent dat we gemiddeld ons halve leven klachten ervaren van een chronische aandoening. Deze ziektes leiden vooral tot een afname van kwaliteit van leven en juist dat is zo belangrijk! Want hoewel onze levensverwachting nog steeds stijgt, brengen we veel van dei jaren helaas niet in goede gezondheid door.
Wat kan je zelf doen?
Onderzoek laat zien dat een gezonde leefstijl, met de juiste voeding, voldoende beweging, ontspanning en goede slaap, het niveau van inflammatie kan verlagen. Dit vermindert niet alleen klachten, maar daarmee neem ook het risico af op het ontstaan van een ziekte of de progressie van veel aandoeningen. In een filmpje van de Universiteit van Nederland wordt uitgelegd hoe dit werkt!
Voeding – eet een (overwegend) plantaardig voedingspatroon op basis van onbewerkte producten
Beweging – minimaal 150 minuten per week matig intensief bewegen (dat hoeft dus geen sporten te zijn, bewegen kan ook tuinieren of andere werkzaamheden in en om huis zijn) en 2 keer per week bot- en spierversterkende oefeningen.
Ontspanning – dagelijks enkele momenten van echte ontspanning (dit is dus niet een serie kijken of scrollen op je telefoon! ;-)), bij voorkeur door een ademhalings- of ontspanningsoefening.
Slaap – 7 tot 9 uur per nacht kwalitatief goede slaap.
Plants for Health is een wetenschappelijk onderbouwd leefstijlprogramma waarmee je weer grip kan krijgen op je gezondheid. En denk je nu: ‘super, ik gooi mijn leefstijl vandaag nog helemaal om!’ Dan wil ik hierbij alvast de eerste tip geven. Ga niet te snel en streef niet naar perfectie. Je hebt er pas iets aan als je dag-in-dag-uit, jaar-in-jaar-uit je leefstijl (voeding, beweging, ontspanning en slaap) weet aan te passen. Liever altijd 80% dan 2 maanden 100%. Het veranderen van gewoonten in je leven kost tijd, geef jezelf die tijd!
Wil je weten of dit programma iets voor jou zou kunnen betekenen? Kijk op de website van Plants for Health of bespreek het met je behandelaar!
